انتشار بخشهایی از سخنرانی حاجآقا قاسمیان در سرزمین وحی، بار دیگر مسئله مهم و راهبردی «لزوم انضباط گفتاری و رفتاری در عرصههای بینالمللی» را به صدر توجه رسانهها و فعالان انقلابی کشاند. آنچه در قالب ابراز غیررسمی یا سخنانی ظاهراً دغدغهمند و احساسی مطرح میشود، اگر با سیاستهای کلان نظام جمهوری اسلامی و تدابیر حکیمانه مقام معظم رهبری زاویه داشته باشد، نهتنها کمکی به جبهه مقاومت و هویت انقلابی نمیکند، بلکه میتواند برآیند آن، آسیب به وحدت اسلامی و بهرهبرداری دشمنان از فرصتهای خودساخته باشد.
نظام جمهوری اسلامی ایران از نخستین سالهای پس از پیروزی انقلاب تا امروز، حج را نه تنها یک فریضه دینی، بلکه یک ظرفیت تمدنی و دیپلماسی فرهنگی ـ سیاسی در سطح امت اسلامی تعریف کرده است. این نگاه حکیمانه، با رهبری داهیانه مقام معظم رهبری، بر چند اصل کلیدی استوار بوده است: حفظ عزت زائر ایرانی، پرهیز از تحریک بیمورد، مراقبت از امنیت حجاج، رعایت شأن قبله مسلمانان، و حرکت در مسیر وحدت اسلامی.
در چنین چارچوبی، هرگونه موضعگیری شتابزده، اظهارات تحریکآمیز یا بروز رفتارهایی خارج از نقشه راه تعریفشده، مصداق خروج از صف وحدت و بیتوجهی به مصالح امت اسلامی است. متأسفانه آنچه از سوی قاسمیان در مکه معظمه مطرح شد ــ فارغ از نیت شخصی ایشان ــ خارج از این مسیر و قواعد بود و هم در فرم و هم در محتوا، با تذکرات مکرر مقام معظم رهبری در خصوص «نحوه حضور ایرانیان در حج» مغایرت داشت.
رهبر معظم انقلاب در دیدارهای متعددی، از جمله در دیدار مسئولان و دستاندرکاران حج، به روشنی تأکید کردهاند که حج جای رفتارهای احساسی، شعاری و ساختارشکنانه نیست. مسیر ابراز حقیقت و استیفای حقوق امت اسلامی، از طریق تدبیر، حکمت، هماهنگی و وحدت میگذرد؛ نه از راه اقدامات فردمحور و ابتکارهای بدون پشتوانه.
باید متذکر شد در شرایطی که دشمنان اسلام، از جمله امریکا، رژیم صهیونیستی و برخی رسانههای وابسته به دولتهای مرتجع منطقه، در تلاش برای تفرقهافکنی میان شیعه و سنی هستند، کوچکترین لغزش گفتاری یا نمایشی در موسم حج، خوراک تبلیغاتی عظیمی در اختیار آنان قرار میدهد، بهویژه وقتی که از زبان کسی بیان میشود که عنوان روحانی و چهره فرهنگی دارد و سخن او نه در سطح شخصی، بلکه در تراز گفتمان انقلاب اسلامی قضاوت میشود.
انقلابیگری واقعی، تبعیت از ولایت است؛ نه تفسیر شخصی از دین و انقلاب. در میدانهایی همچون حج، آنکه خود را فدایی نظام میداند، باید دقیقترین پیروی را از اوامر و نواهی رهبری معظم انقلاب داشته باشد، نه آنکه در هیجان یا احساس تکلیف فردی، میدان وحدت اسلامی را به جولانگاه رفتارهای شخصی بدل سازد.
در پایان، بار دیگر بر این اصل تأکید میکنم که نظم، وحدت، امنیت و هماهنگی در موسم حج، از ضروریات موفقیت دیپلماسی معنوی جمهوری اسلامی ایران است. هرگونه خروج از این چارچوب، ولو با نیت خیرخواهانه، میتواند اثرات جبرانناپذیری در عرصه جهانی داشته باشد. از این رو، انتظار میرود نهادهای ذیربط و مسئولان فرهنگی کشور، با دقت بیشتر نسبت به چینش چهرههای اعزامی به حج و کنترل رفتارهای آنان اقدام نمایند تا تصویر جمهوری اسلامی در صحنه جهانی خدشهدار نشود.